Wat het hier mooi! En warm!
We reizen met de trein van Toulouse naar Lannemezan, waar onze buurvrouw ons zal komen ophalen. Daarna is het nog een half uur met de auto. We zijn dan met diverse vervoersmiddelen en inclusief overstap- en wachttijden zo’n 30 uur onderweg geweest.
De trein rijdt langs de Pyreneëen, de zon begint voorzichtig te zakken en over de bergen ligt een zachte glans. Na een dag lang naar de berken en moerassen tussen Rybinsk en Sint Petersburg te hebben gekeken, en onlangs nog een uur of acht naar de moerassen en berken tussen Sint Petersburg en Moskou, is de schoonheid van de Pyreneëen nog indringender dan anders.
Hoe komt het dat een heleboel Russen lyrisch worden als ze het over het Russische platteland hebben, en ik dat soort lyriek zelden bij een Fransman hoor? Is de schoonheid van de Franse natuur voor hem zo vanzelfsprekend? En is ‘de’ Rus bang dat zijn land niet mooi geworden wordt?
De dorpslyriek komt overigens vooral van de stadsrus, en als ik Orlando Figes mag geloven (ik herlas onderweg stukken van zijn boek Natasha’s Dance) was dat 200 jaar geleden ook al zo. De ware, pure Rus (inclusief ziel waarschijnlijk) - zo dacht de adellijke en denkt de stedelijke Rus - bevindt zich op het platteland. Paddenstoelenzoekend of in de banja.
Misja, de buurman uit het Russische dorp, was vooral geïnteresseerd in hoe de mensen in ons Franse dorp leefden. Of het land nog bewerkt werd, en of men van de opbrengst kon leven. De buren in ons Franse dorp willen vooral weten hoe de mensen in het Russische dorp leefden. Of de grond nog bewerkt werd en… o, hoe ze dan leefden. Dorpsbewoners uit verschillende landen staan dichter bij elkaar dan dorps- en stadbewoners uit hetzelfde land.
‘Veertig jaar geleden hadden wij ook geen stromend water,’ zeggen de mijne. ‘We hadden nog een wc in de tuin.’ Aan de buiten-wc verbinden ze de conclusie dat het Russische dorp niet alleen meer eenvoud, maar ook meer solidairiteit kent. Onze enige ervaring met criminaliteit was in het Russische dorp, omdat het Russische platteland zo ellendig arm en vergeten is. De solidariteit is op een dag zachtjes vertrokken en liet alleen wat drank achter.
In liefde mag je kritisch zijn, en als ik morgen weer naar Rusland zou kunnen, ging ik. De kinderen lassen een wat langere pauze in. Tim wil beter Russisch leren. En Eva vroeg of we ook eens een keer naar Spanje konden gaan, naar het strand, zoals andere mensen.
(Dit stukje staat ook nog op de volkskrantreizen site.)
