zondag 21 maart 2010

Onsterfelijk


Op 6 maart 1980, iets meer dan dertig jaar geleden dus, werd schrijfster Marguerite Yourcenar (1903-1987) toegelaten als lid van de Académie Française. Die bestond toen 345 jaar en Yourcenar was de eerste vrouw. Twintig stemmen – want over nieuwe leden wordt gestemd – voor haar, 12 voor ene Jean Drost en vier blanco, waarvan drie voorzien van een kruis om aan te geven dat men de kandidaat helemaal niks vond. Vrouwen in de prestigieuze Académie was nu eenmaal tegen de “règles de la tribu”, vond bijvoorbeeld antropoloog Claude Levi-Strauss. Sommige stamgasten vonden dat Yourcenar wel een 'mannelijk talent' had (wat dat ook moge zijn), maar gebruikten dat op bizarre wijze weer tegen haar: ze was 'dus' niet genoeg vrouw (ook raadselachtig). Want jakkie: Yourcenar was nooit getrouwd, had geen kinderen en erger nog: ze had vele jaren samengeleefd met een vrouw!
Dat was in 1980. Mijn eindexamenjaar. Ik dacht dat we toen al modern waren.

Inmiddels zijn vijf van de in totaal 40 levende leden van de Académie vrouw, waaronder Hélène Carrère d'Encausse, geboren Zourabichvili, een in Rusland gespecialiseerde historica die er af en toe wat griezelige denkbeelden op na houdt, en de juriste en politica Simone Veil, geboren Jacob.
Veil werd in 2008 gekozen, maar pas enkele dagen geleden officieel “ontvangen”. Waarom er zoveel tijd tussen zit weet ik niet.
Veil is de populairste vrouw van Frankrijk las ik, en dat verbaast me niks. Het is onmogelijk om haar niet te bewonderen. Ze overleefde Auschwitz en Bergen-Belsen, deed daarna twee studies, kreeg nog tijdens haar studie drie zonen en heeft altijd gewerkt. Ze is degene die abortus legaliseerde in Frankrijk (in 1975, als minister van volksgezondheid) en was – onder nog veel meer – van 1979 tot 1982 de eerste vrouwelijke voorzitter van het Europees Parlement. Als lid van de Académie is ze nu een immortelle, een onsterfelijke.

Simone Veil werd geboren in 1927, twee jaar eerder dan Anne Frank.