Ooit bezochten we het middeleeuwse kasteel van Mauvezin. Het meisje aan de kassa overhandigde ons trots de Nederlandstalige toelichting. Veel wijzer werden we er niet van. De blijde (zo'n middeleeuwse reuzekatapult) werd bijvoorbeeld omschreven als "de grote goudschaal, een gerei van een uitzonderlijke macht die het aldus buiten bereik van de pijlen van de advocaten zette. Een slinger [...] plande de indrukwekkende kogel die de meest robuuste vrijmetselarij deed schudden." Het werd een vrolijk bezoek, dat wel.
'We hebben het met de computer vertaald,' zei het meisje van de kassa beteuterd, toen we haar grijnzend de toelichting teruggaven. In ruil voor vier vrijkaartjes hebben we de tekst later alsnog in begrijpelijk Nederlands omgezet, want geld voor een degelijke vertaling was er natuurlijk niet, terwijl meisje en kasteel wel sympathiek waren. Vertaalwerk dient normaal betaald te worden, maar soms zijn er uitzonderingen.
Ik moest er aan denken toen ik een stukje van Folkert Jensma in de NRC las, over Nederlandse agenten die meenden genoeg te hebben aan google translate. Het hele verhaal staat hier; ik citeer alleen de belangrijkste stukken.
"De politierechter in Dordrecht verklaarde begin deze maand de dagvaarding nietig die aan een Rus op het politiebureau was uitgereikt wegens een ´onprofessionele vertaling waaruit in wezen niet valt op te maken waarover het gaat, integendeel`. [...] De Russische chauffeur, die vanwege zijn aandeel in een caféruzie berecht moest worden, is niet verschenen. De politie had hem verhoord, waarbij kennelijk wel een tolk was gebruikt. Uit de uitspraak kan worden opgemaakt dat de man een dagvaarding kreeg die in het Nederlands was gesteld. Daarbij kreeg hij ook een afdruk van een tekst die in het Nederlands als volgt luidde: u moet op 3 augustus 2010 voorkomen bij de rechter voor wat er vandaag gebeurt is. staat ook in de stukken die u zojuist gekregen heeft. u mag hier weg."
[van dat 'gebeurt is' word ik ook een beetje treurig, maar dat is een ander onderwerp] "Deze tekst voerden de verhorende ambtenaren in het vertaalprogramma Google Translate in. Het resultaat gaven zij aan de verdachte [...] De politierechter liet een echte tolk Russisch opdraven, die de Russische Google-tekst aldus terug vertaalde: u moet zijn 3 augustus 2010 voorkomen de rechtbanken daarvoor voor wat vandaag gebeuren. dat zijn stukjes die u zopas meegenomen hem. u mag hier. Daarbij werd ´voorkomen´ gebruikt in de betekenis van voorkómen, verhinderen. En de ´stukjes´ uit de Google-tekst zijn inderdaad stukjes, fragmenten. Wat zou de gemiddelde Rus uit deze zin opmaken, vraagt de rechter aan de tolk. Die zegt dat de gewone Rus zou aannemen dat de rechtbank op 3 augustus verhinderd is om te komen. [...] Zaak mislukt, dagvaarding ongeldig. Attentie politiebureaus: nooit meer zomaar Google Translate gebruiken en denken dat het wel goed is."
Dat geldt dus niet alleen voor politiemensen. En dat is géén broodnijd. Gebruik google translate voor een los woordje, en doe verder als mijn dochter, die puur voor de lol door google zinnen laat vertalen en schaterend de resultaten voorleest. Onzin kan grappig zijn, maar zinvol is wat anders.
